Saatin icadı
Çok eski dönemlerde ilk insanların zaman kavramı oldukça basit şekilde işlemekteydi. Güneşin doğması ve batması, yıldızların görünüp kaybolması gibi doğal olaylar onların zaman ölçümleri için yeterli gelmekteydi. İnsanların gelişimine paralel olarak zaman da çok önemli bir olgu haline geldi. İlk insanlar, zamanlarını güneşe göre ayarlayarak güneş saatinden faydalandılar. Zamanla geliştirilmiş olan güneş saati, Hıristiyanlığın gelişinden yaklaşık 1000 yıl kadar evvel Babil’lilerce kullanılmıştır.
Toprağa dikilen uzun bir çubuk güneş saatinin en basit şekliydi. Çubuğun toprağa düşen gölgesinin uzunluğu veya kısalığıyla zaman ölçülebiliyordu. Sonraları iyice geliştirilen güneş saati, ağaç ya da taştan yapılan uzunca sütunlar kullanılmaktaydı. Zaman ölçümü sütunların üzerine veya etrafına yapılan işaretlemelerle ölçülmekteydi. Gölgenin üzerine geldiği her işaret ayrı bir zamanı ifade etmekteydi. Geliştirilen güneş saati, 60 sayısının esas alındığı altılı bir sayı sistemine sahipti.
Mısır, Roma ve Yunanlılarda aynı sistem geçerli kabul edilmiştir. Modern astronomide, bir günü 12 veya 24’e bölmek halen bu sistemin etkisini göstermektedir. Güneş saati, bulutlu havalarda ve gece dilimlerinde işe yaramıyordu. Bu eksikliğinden dolayı insanlar, zamanı daha kapsamlı bir şekilde ölçebilecek bir alet geliştirmeyi düşündüler. Bu çalışmalar neticesinde su saati icat edilerek kullanılmaya başlandı. Günümüzden yaklaşık 5000 yıl kadar evvel, Mezopotamya, Çin ve Mısır’da bu saat kullanılmaktaydı. Eski Yunanlar ve Romalılar su saatinden büyük ölçüde faydalanmaktaydılar. İskenderiye’de Yunanlı bir mucit insanlık tarihinde ilk defa, çarklar ve silindirlerle kendi kendine hareket eden bir su saati geliştirmişti.
Zaman geçtikçe insanlığın bilgi birikimi artmış, ufukları gelişmiş ve zamanı daha da ayrıntılı bir şekilde bilmek gerektiğine kanaat getirmişlerdi. Bunu yapabilmek için de belli bir süre sonra kum saati icat edildi. Su saati ve kum saatinden ayrı, bazı toplumlarda mumdan saatler de kullanılmaktaydı. Bu mumlar uzun bir formdaydı ve belli aralıklarla işaretlenmişti. Mum yandıkça ne kadar işarete denk geliyorsa o kadar zaman geçtiği hesaplanmaktaydı. M.S. 1000 yıllarında, Papa II. Silvester batıdaki ilk rakkaslı saati geliştirdi. 1232 tarihinde mısır sultanının Alman İmparatoru II.Frederick’ hediye olarak yolladığı Horologium olarak adlandırılan saat bir sarkaç, yerinde asılı olan bazı ağırlıklar ve çarklarla çalışmaktaydı. İlk gerçek anlamda saatin icadı ve çarklı saatin bu olduğu söylenebilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder