Karakutu Nedir? Karakutu İcadı, Karakutu Hakkında Bilgi

Halk arasında "karakutu" ya da "kara kutu" olarak bilinen ve uçuş esnasında bir uçakta belli verileri kaydetmeye yarayan araçtır.


Karakutu nedir ve nasıl bulunmuştur?

David Warren, Avusturalya havacılık Araştırma kurumunda bilim adamı olarak çalışmaktaydı. 1953 yılında jet yolcu uçağı De Haviland Cornet’in düşmesi ile enkazda çalışmalar ve incelemeler yapmıştır. Bu incelemelerde uçağın düşmesinden önce kokpitte olan konuşmaların ve aksaklığın nedenini bilmenin önemini düşünmüştür. Çalışmalarına başlayan Warren, bilim fuarlarında gördüğü ses kaydedici üstüne çalışmalar yapmaya başlamıştır. Yaptığı ilk prototipte, pilot konuşmaları, uçağın hız ve yüksekliğini içeren bilgileri de kaydetti. Çelik hat üzerine alınan bu bilgiler, uçağın düşmesi anında zarar görmeyecekti. İlk çalışma havacılık bakanlığından onay aldı ve ilk karakutular Avusturalya tarafından kullanılmaya başlandı. 1960 yılından sonra, tüm uçaklarda kullanılmasına karar verildi. Karakutular genelde paslanmaz çelikten yapılır. En ve boyları 25’er santim, derinlikleri 12 santim kadardır. Kutuların dış kısımları ısı ve darbeye dayanımlı olsun diye plastikle kaplı sıvı köpükle izole edilmiştir. İlk kara kutular kanatların birleşim noktasına koyuluyordu zamanla bu noktada çok hasar aldıkları fark edilmiş uçağın kuyruk kısmına koyulmaya başlanmıştır. Bunun nedeni genelde uçak düştüğünde kuyruğun tek parça halinde enkazın en uzak noktasına düşmesidir. Dünyada olan uçak kazaları incelendiğinde farklı nedenler ortaya çıkmaktadır. Havada infilak etmek, yere çakılmak gibi pek çok olasılık vardır. Bir tek karakutu bu kazalarda sağlam kalabiliyorsa neden uçaklarda bu malzemelerden yapılmıyor diye düşünülebilir. Oysa uçak bu kadar ağır malzemeden yapılırsa uçamamaktadır. Bir uçağın havada kalabilmesi hafifliğine ve şekline bağlıdır.

Karakutular, uçak kazalarını aydınlatmaktadır. Böylece, uçak kazalarına karşı önlemler alınmaktadır. Uçakların düşme nedenleri tespit edilerek, uçak tekniğinde gelişmeler hızlanmıştır. Karakutular, turuncu renk üretilmektedir. Bunun nedeni enkaz içinde rahat fark edilmeleridir.


Aşağıdaki listede verilenler orta büyüklükte bir uçakta kaydedilecek 88 parametreden bazılarıdır:


Kara kutunun iki yönlü görünüşü
(1) Zaman;
(2) Basınç irtifası;
(3) Hava hızı;
(4) Baş doğrultusu;
(5) İvme (Dikey);
(6) Yunuslama durumu;
(7) Roll durumu;
(8) Pilotun Teslsizi açma kapamaya elle müdahalesi;
(9) Motor gücü;
(10) Autopilot çalışıyor mu?;
(11) Uzunlamasına ivme;
(12) Yunuslama Kontrol verisi;
(13) Lateral Kontrol verisi;
(14) Rudder pedal verisi;
(15) Asli yunuslama kontrol yüzey pozisyonu;
(16) Asli lateral kontrol yüzey pozisyonu;
(17) Asli yalpa kontrol yüzey pozisyonu;
(18) Lateral ivme;
(19) Yunuslama yüzey kontrol posisyonu;
(20) Kokpittte flap yüzey seçimi, firar kenarı;
(21) Kokpittte flap yüzey seçimi, hücum kenarı;
(24) Dış ortam sıcaklığı;
(25) Otopilot durumu;
(26) Radyo irtifası;
(32) Hücum açısı;
(33) Hidrolik basınç;
(34) Yer hızı;
(68) Fren basıncı;
(75) DC elektrik dağıtıcı statüsü